Geure jenti

SANTI URIBE ODRIOZOLAk agur esazku gaur!

turrune

Zeñek ez ban ezautzen herrixan ba SANTI URIBE? Guk kide handi bat galdurou gaur (Iñoiz EZ dosku hutsik ein). Itsosu ixan da beran pasiñoi, bai biharrez bai afiziñoiz. 87 urteaz junde gure artetik, patroi lez jubila arte, beran itsosoko kartak altxor lez eukazen gordeta. Pena bateaz gelditzen gaz, Kooperatiban ingurun lan sakon bat etxen dan kide batek galdetuzkun itsosoko kooperatibak zer ixan zin sasoi hartan eta SANTI elkarrizketatzekotan gelditxu zan (ez gendun euki denporaik berau etxeko). Itsosun bai bañe herrixaz lotute beti. Franquismo garaixin (1973), kartzeli ezautu ban (Euskal askapen mugimenduai laguntza ekonomiku emotzala ta kartzelaratu ixan zan beste hainbat kidikin batea “Kutxa” zala ta). Herriko mugimendun be hor eon ixan da beti, Kresala zala, Zubi-Zahar herri ikastoli bultzatzen burubelarri, Plazagañin atun erreten…nun ez.

Bañe ez pentsa jubilata gero geldik geatu zanik. Txalopa txikixe hartu eta kabrata, txibitxa, palankata…. eta Arrantza lehiaketan antolakuntzan han ibiltxen zan, Preso ta Iheslaxan aldeko hondartzetako enkarteladetan lelengoko lerrun edo EH Bildun hauteskunditan txalopi ata bizala, ba bera lelen.

€

Abesti be gustoku ixan dau, Musika eskolako lagunakin edo Preso Ta Iheslaxan aldeko Santa eskin.

TURRUNE etxen douen guztion partez dolumiñak etxeko guztiai eta bereziki beran andriai, Imaculadai. Muso handi handi bat.

IÑAKI ERRAPEL ALKORTA GIMENO borrokalai abertzali jun gasku!

turrune

Gutzako IÑAXIO SAGASTA, danan gañetik ABERTZALI, 86 urteaz jun de gure artetik. Sagasta modun ezautzen bagendun be, ixatez Axunaneku zan, Sagastaneku andri zanelako.

Ofizioz, gazte-gazte arrantzale sasoi haretan ohiku zan modun. Lelengo semi jaxo zanin, umik hazten nahi zitxuzela ikusi eta Sagasta Enea jatetxi irai ben Artabiden (debekuai aurre egiñaz).

Zemat leatz, atun, zapo… ikatzetan erre daben ezingo genduke zenbatu. Jatetxez gain, Euskal Herrixan askatasunan aldeko ezkutuko borrokalaxan kokaleku ixan zan Sagasta jatetxi (hango paetak berba engo baleuke!). Estatuko indar parapolizialak jakitun zin Iñaxiok zelan pentsateban ta bera beldurtzeko hainbat gutun bixaldutzen, berak jaso, salatu, ta len baño gogorraua bihurtu zan.

Holan dakarrezen 3 seme-alaban ondun eta herri dinamiketan be ibili ixan ahal ban. 1970in, El Correo Españoleko hainbat egunkari erreteko ekimenin parte hartu ban Alamedan eta kartzelaratu ixan zan Basauriko espetxin beste hainbat lagunekin batea (tartin beran andri) 10 egun ta gero askatu zitxuezen.

Herri ekimen desbardiñetako partaidi ta sustengatzalli: Kresala kultur elkartin edo Zubi-zahar herri ikastolin babesletako bat. Ezker Abertzaleko ekimenetan presente, zer esan preso, iheslai ta deportatun aldekutan.

Ez euan manifestaziñoirik beran diarrotsa entzuten ez zanik, Herrera de la Mancha, Paris… Kontxintxina jun bihir bazan be!

Kantati be oso gustoku ban, lagun artin ibiltxi zer esanik bez.

Presun aldeko Santa eskin urtero urteteban.

Egin itxi benin be hor ibili zan diru batzen Gara sortzeko. Ta zer esan Plazagañin…Arrantzale egunin atune erreten fin beti.

Urtza (alabi) kartzela erun eutsenin hartu ban golpiai be ein eutsan aurre, etxea etorri te Zubi Harresixan barriro alabi zelan eruten eutsen bixi bihir ixan ban, beran gogortasunin herri oso baten babesaz gozatute.

Danak etxea ekarri arte hortxe beti, gaxotasune ailla eta urte betin barrun erun dabenearte. Geuaz geatzen diz Iñaxio, zure inddarra, atune erreteko ikatzan trukilluk, eta emondako guzti.

Besarkada handi-handi bat etxekuai!

Bi handi Itxurribarriko paretin!

turrune

Astin konturatu gaz Itxurribarriko paretin agertu dan margolanaz. FIDEL CASTRO RUZ eta IMANOL ORUEMAZAGA BASETA agertzen diz bertan ta ixenburu hau ipinitze lanai: IRAULTZAILE BI berbetan. Guk ez gendun ezautu FIDEL bañe bai IMANOL, ta baieztatzen dou iraultzalle handixe ixan zala. Bakotxa beran mallan, batek Ertamerika osu irauli ban ta bestik herri xume hau (Ondarru). 1956xan etorri zan gure herrire elixako organista latxeik, herrittarrakin bat eiban eta herri-harru bihurtu ban bixi gazen tokixe. Sasoi hartan gertaten zin injustizixa desbardiñai aurrea ein (herri eta Euskal Herri mallan) ta komunidade sendo bat martxan ipintxi lortu ban. Frankismo garaiko agintarixai aurre etxi toka gakon, eleiz atzerakoi batei be pilak ipinitzan, indar okupatzallik jo puntun ipini ben (hartzi toka gakon)….ez euan IMANOL gelditxuko banik. Herrigintzan sartu zan buru belarri (hizkuntzi bultzatzen, langillin aldeko aldarrixak zabaltzen, kulturiai oiñarrixak ipintxen, hezkuntzi zutabe lez hartzen, memoixa historiku azalerazten, herrixe udalea zuzentzen…), danin ban parte.

Ez zatxuau ahazten IMANOL ta zuk lagatako ondari jaso ta zabaltzen ahalegindduko gaz. Hain matxe zendun herri histoixi gorde zendun urtitan toki ezberdiñetan (garai gogorretan be bai), zenbat kuartilla bete zenduzen ezta kontateik (beste asko erre bihir ixan zendun), dokumentu, liburu, esku orri, kartel, argazki… Guk hor jarraitzen dou altxor hau zaintzen ta gehitzen TXIKIA abestixak esaten daben latxeik, gure haurrek biharko ikastoletan haien izenak abestu ditzaten!

AITZIBER IBAIBARRIAGA BURGOA lagun eta kidik agur esazku gaur!

turrune

Herixotzin aurrin sentiuten douen miñe, hutsuni…beti de handixe. “Tokaten” dana baño lehen aillaten danin…Injustizixin sentipena be agertzen gasku. 52 urte eukazen eta bi ume ederren ama zan Aitziber. Abertzale borrokalai familiko lau anai-arrebako parte zan, gazte-gazte; Preso Iheslai eta deportatun defentsan ibili ziñan Aitziber, zenbat burruka: martxa, batzar, turno… Naziotasunan alde be ekiñin ibili ziñan, Ezker Abertzalin aldeko zerrendetan be arpexe emon zendun, herriko kirol eta dantza taldin be han ikusi ixan zatxuau…Betitxik burrukan, azkanengoko momenturarte, bixitxin aldeko burrukan.

FRESNESko kartzela (Frantzia) martxan 1997xan.

Naziogintzin aldeko ekimena (EHNA aurkezten) Plaiko zubixan

Hauteskundiai uko etxen ilegalizaziñoin sasoin.

ZUBI-ZAHAR Saski baloiko partaidi hasieretatik.

BERRITXUre bixitxea jun arren, Ondarruko kontutan be parte hartzen jarraitzen zendun, Tanborradi urteroko hitzordu zendun.

Lagun artin gustoa beti (betirako lagun)

Ta etxekuk zer esanik ez!

Mamarro kristuk erun zatxu gure albotik, bañe momento txarrenetan be gure ondun ikusi zatxuau.

Zure irribarri eta Inddarra gogun douzela eingou dou aurrea AITZI. Besarkada handi bat etxeko eta lagunoi TURRUNE etxen douen danon partetik. Ez zatxuau errez ahaztuko! MATXE ZATXUAU!

MIREN ARRIOLA ARRIOLA lagun eta kidi jun gazku!

turrune

MIREN “ARRIXA” zan gutzako, emakume fin eta borrokalaxe ixan da bere bizitzan. Egun señalaun esazku agur, beran bixitxako ildo bat ixan dan urteurren bexperan, bixar beteten dizelako KOLDO ARRIOLA ARRIOLA hil ben 49. urteurrena (aurtengo Gudari egunin beran hutsuni igarrikou, KOLDOn argazkixe eskutan hartute). Sasoi gogorrak eta politxak bixitxi toka gakon Mirenei, zapalkuntzin aurrin ixilik ez zan iñoiz geatu, Frankismo garaixin errepresiñoi hurretik sentiu ban, bikote kidi proiekto empresarialan sorkuntzetan (Cikautxo, Kide…) parte ixan zalako gerrixe estutu beharra jasan ixan ban. Ume biren ama ixan arren, Herri mugimendutan be parte aktibu ixan zan, Artabide kaleko Herri Batasunako taldin, EGINen sorkuntzan be burubelarri, Zubi Zahar herri ikastolan be esko bat botateko beti prest, Kresalan be zer esanik bez… Ondioik gogun dakau beran irudixak Herri Harresixan, urtik euki arren iñok pentsa baban kikilduko zala, han ikusi gendun lelengoko ilaran.

1991ko Martxoak 31an Iruñan Aberri eguneko argazkixin

GUDARI egunin KOLDOn argazkixe eskutan hartute.

Herri Harresixan

TURRUNE etxen douenon partetik muso handi bat nahi dotzuau emon etxekuoi, hutsune hori kostako dalako beteti jakiñangain gazelako. Eskerrik asko danatxik, Betirarte MIREN!

*Bixar (baixaku) arratsaldeko 4tatik 7rak arte ixango da hilbeila Gardotzako beilatokixan.

Jesus Artetxe Malaxetxebarriak 96 urte bete dotxuz gaur! Zoixonak!

turrune

Gaur gure “Zarrak” 96 urte handi betetxuz ta hori ospatzeko kuadrillatxu batu gaz berai egun hau gozua etxeko. Guk beti esan ixan dou gazte-zarrak dazela eta zar-gaztik, bera azkan honetaku dela baieztatzen dou. Beti bixarko egune programaten, datorren urtin hau eta besti eingou, gauzak hobetzeko (gaur be planukin baja gazku).

Zemat mille raziñoi Marmitxako eitxun ezingo genduke konta. Altxor handi baten latxeik gordetetxu botatzen dotzan, atun, patata, kipula… Kantidadik. Gorputzak laguntzen dotzan bittartin, Plazagañeko marmitxakun ekipu zuzentzen jarraitxuko dabela siñatu ban aspaldixan, ta berbi beteten da.

Arrantzali lanbidez (makiñetan), jubila ondoren, udaleko zinegotzixe, kartzeli be ezagutu ban urte pare baten, koziñero mayorra urte askun Plazagañin, Txokuko lan taldeko partaidi… Bertolt Brechten esaldixe berai espreski eindaku dala pentsatzen dou,…. Ta badaz bixi guztin borrokatzen dabenak, horrek diz ezinbestekuk.  Matxe zatxua Zarra!

IMANOL LERTXUNDI KALTZAKORTA «PORRU» gogun 29 urte eta gero!

turrune

Urtik aurrea duz bañe memoixi hor geatzen da. 29 urte pasa badiz be eztou ahazten zelan jun ziñan gure artetik. 1995 otsailan 9 zan eta Sanjuan txurru aldin Amnistiko ekitaldi baten deixe etxen euazen bi lagun identifikatu nahixan ebizen ertzain kotxe patrulla bateko kidik, hori ikusiaz beste herrittar talde bateaz esku bat botatea jun zin bi gaztiai eta hor hasi zan dana, saka, ten, porrak kanpoa, tentsiñoi, kargi…. horren ondorixoz bixotzekuk emon ta hil zan Imanol.

Beran azkanengokotako berbak honek ixan zin: «Nire seniden bat hor eongo balitxake gustatuko lestake jendik laguntzi. Horretxeatxik na neu be hamentxe laguntzen!»

JAIONE BARRENETXEA LARRAÑAGA jun de gure artetik

turrune

Jaione Barrenetxea Larrañaga junde gure artetik 91 urte eukazela. Kastako emakumi, 31 urteaz alargun gelditxu zan, bi alaban ama zala. Bixitxi aurrea atateko, deskargak eta Orlando kontserberan eiban lana. Oso emakume aktibisti ixan zan bixitxa osun. Garai baten Herri Batasunako herriko mahaiko partaidi, Preso ta iheslaxan mobilizaziñoitxan beti hantxe(hurre hurretik bixi ixan zitxuzen espetxe politikin ondorixo ankerrak). Horrez gain, ixilpeko beste hainbat mobidatan ibilitxaku. Zubi-zahar herri ikastolan eta Kresala kultur elkartin be partaide aktibu.

Turrune etxen douenon partez besarkadaik estuena etxekuai. Beti eukikou gogun.

44 urte eta gero JESUS MARI ZUBIKARAI “JHISA” gogun!

turrune

JHISA 1980ko otsaillan 2 xan (on dala 44 urte) hildde agertu zan mendiko bide bazter baten bederatzi tiroaz (lau burun eta bost gorputzin). 22urte besteik ez eukan.

Militante ezkertiar eta abertzali. EIAko kide, eta herrixaz konprometiute. 

Batallon Vasco Españolek hartu ban beran gain herixotza hau, eta egun bardiñin, Yolanda Gonzalez gazte komunista Deustutarra Madrilen hil ben hiltzaile bardiñak.

Herrixak ez zatxu ahaztuten Jhisa!

Maixu handi bat jun gazku gaur, GERARDO GARRAMIOLA AGIRRETXEA!

turrune

Urte barrixaz batea jun gazku GERARDO GARRAMIOLA AGIRRETXEA 81 urte eukazela. Ogibidez arrantzali eta beran pasiñoi DANTZI. Herriko neska mutil askorek euki dou irakasle lez KRESALA DANTZA TALDIn. Beran ahotik ezautu gendun: Banakuk, kabriolak, zortzikuk, kaxarranki, arin ariñe, ezpatadantzi, fandangu, agurre…dantzak eta berbak. Bixotz handiku bañe jenixodune dantzan erakusteko, dantzako pausuk hobetzeko nekaeziñe. Gazte gaztetatik sartu gakon hainkak mobiuteko ezinegona. Zemat atako banda dantzatu daben ezingo genduke konta, eta andriaz (BEGOÑAz) dantza soltin zemat bidar ikusi douen be ezinkontauk ixango litxake, Lagun artin primerako abeslaxe be ixan da GERARDO (Euskal kantak matxe zitxun bereziki). Bagenkixen makal ebillela, kalin behin baño gexauatan topa ixan dou bañe irrifarri ez dau sekule galdu.

TURRUNE etxen douenon partez gure dolumiñak etxekuai eta lagunai. Ez zatxuau errez ahaztuko GERARDO!

GERARDO agurtzeko, zapatun tanatoxun 11:00 tatik 13:00 ak arte. Eta enterru astelehenin Andra Mari elixan arratsaldeko 7 retan.