Ekainan 28 xe Sexu Askapenan Nazioarteko Egune da. Horren harire ekintza honek antolatu diz Ondarrun.

EUSTAKIO MENDIZABAL BENITO sortzez Itsasondoku bazan be Ondarruko herrixaz lotura handixe euki ban, andri eta bi semik Ondarrutarrak diz adibidez. Horretaz gain EUSTAKIOk denbora asko pasa ban herrixan frankismo garai gogorrin, berantzako eta militante askorentzako Ondarru babes toki seguru ixan zan, elkartasun sare zabal bat antolatute eualako. Gaztik ez dozue jakingo bañe San juan txurru auzun hasieran taberna bat euan sasoi hartan, Txartangu deitzen zana, ba beran atzetik ebizela inguruko Guardia zibillak, bera lasai lasai bertatik ibiltxen zan. Hain lotura handixe euki ban herrixaz, bera hil ben 25. urteurrena gogoratzeko ekimen zabala eizan herrixan 1998. urtin.

Guk oroimena berreskuratzen jarraitzen dou ta PEIXOTOK idatzi ban latxeik 1998ko herrixan eizan ekitaldi hartan: “Iraganean izandako ideia eta ikasitako edo bizi izandako zerak gorde eta gogoratzeko ahalmena ” dela dio hiztegiak OROIMENA eta “Egun honetara, egintza egiten ari garen egunera ekartzea” berriz GAURKOTU hitzaren esanahi bat.

Argazki honek ontzu berreskuratu douz, TXIKIAn hillobixan atatakuk diz, bertan ama eta atxe agertzen diz Itsasondoko kanposatun.

On aste bi ein gendun modun, errege kopako partidu hasieran, himno española dan bitxartin TXISTU joko dou balkoi edo bentanetatik!

Independentzixin aldeko deialdi honetan katalanak be parte hartuko dabe. Hamen eurak ata daben kartela:

TURRUNEko irakurle batek bixalduzku idatzi hau:

Arratsalde on: Goian aipaturiko gaiari buruzko informazioa jarri duzue gaur. Jakin ezazue aurten Bizkaiko herritarrok ezin dugula errenta  aitorpenik egin finantza erakundeetan, horrela erabaki duelako Ogasunak. Horren ordez berak egin ditu gure errenta aitorpena. Etxean jasoko dugu informazio guztia eta gero tresna elektroniko bidez baietza, zuzenketa eta abar egin. 
OSASUNA

Hemen honi  buruzko informazioa:
https://web.bizkaia.eus/eu/errenta-bizkaia

*Gure partetik milla esker irakurle fin horrei, zuei esker aurrea jarraitzeko indarra emoten dozuelako.

Errenta aitorpena EUSKERAZ etxeko deixe ein dabe aurten be udalak eta UEMA elkartik. Bizkaixan, errenta aitorpena etxeko modu erabilienetaku finantza erakundin buleguta juti de. Udalak eta amankomunazguk be finantza erakundikin elkarlanin eingo dabe aurten be kanpañi, herritarrak errenta aitorpena euskeraz etxea gonbidatuz. Anima zeu be!

39 urte gaur, hil zala. Guardia Zibilak einddako torturan ondorixoz hil zan Esteban. Bertsiñoi “ofizialak” bixotzekuk emonda hil zala esan baban be. Wikipedian be holantxen agertzen da:

ESTEBAN MURUETAGOIENA SCOLA (Ondarroa,Bizkaia 1943ko abuztuaren 6a-Oiartzun,Gipuzkoa 1982ko martxoak 28a) medikua izan zen. 1982ko martxoaren 16an Guardia zibilak atxilotu eta martxoaren 25ean libre utzi zuten. Hiru egun geroago hil egin zen. TORTURA aztarna nabarmenak zituen gorputzean. “OFIZIALKI” bihotzekoak jota hil zen.

Gaur Jonathan Martinezek eindako idatzixe dator Naiz-en:

https://www.naiz.eus/es/iritzia/articulos/la-hija-del-doctor-muruetagoiena-i

14 lagun diz, torturatu eta bixitxako torturan ondorixoz hil dizenak, eta ondio ez dakarre ixelako aitortzaik instituziñoin aldetik. Elkarbizitziaz ahue beteten dabenak, herri honen histoixa, memoixa partziala nahi dabe plazaratu, garaile eta galtzailine, baine herri honek etorkizunik eukiko badau, egi guztik urten biko dabe argitxa. Elkarbizitzako, oinarrizku baite egixak argitxa ata eta danon minak aitortzi.

Martxun 24an Egixe Jakitxeko Eskubidin Nazioarteko egunan harire, Egiari Zor-ek eindako bideu: TORTURAK OSTURIKO BIZITZAK lagaten dotsuau hamen. EHan torturatuk ixan dizen 14 lagunek, torturin ondorixoz hildako 14 lagunan erixotxin egixe argitxa atati eta aitortzi eskatzen, 14 lagun horren artin; Esteban Muruetagoiena-na.

Segi ein daigun biharrin egi guztik argitxa urten eta bir daben aitortzi eukitxeko!

Aurtengo Aberri Egune be berezixe ixango da, mamarru dala ta. Ondarrutarrok Plaza Musikan batuko gaz Apirilak 4 an eguerdiko 12:30 tan, bertan Burujabetzi aldarrikatukou beste herri askotan eingo dan lez. Beti lez, Ikurriñak balkoi eta bentanetan ipinikouz, herri baten parte gazela adierazteko. GUK, GEURI!

Emakumin inbisibilzaziñoi esparru askotan emoten da, kirolin asko, eta erramun… Ondarruko emakume erramolaxak, El Correok atatako kronikan, emakumiai emoten gakoen trataeri salatuz komunikau bat bixaldu eben El Correoa baine, honek erantzun be ez dotsanez ein, publiko eitti erabaki dabe.

Hamen El Correok atatako kroniki. Bertan, kolorez, ondo baino hobeto ikusiko dozue ze tarte emoten dotsen gixonai eta zein emakumiai.

Guzurre emoten badau be, ondion, emakumin kirola 2.mailan… Ondarruko neska erramolaxak, ata daben komunikauai oihartzune emon nahi dotsau Turrunetik be.

Gora emakume kirolaxak!!! Gora emakume erramolaxak!!!

40 urte gaur,  Joxe Arregi Izagirre Zizurkildarra Españiko polezixa nazionalak tortura eta hil bala. Franco diktadori hil eta urte gutxire ixan zan hau. Ez zan torturin ondorixoz hildako lelengoku eta azkana bez.  Esteban Muruetagoiena Scola Ondarrutarra be hor dakau. 1982Ko martxun 15in atxilotu, 10 egunez torturatu eta 3 egunea hil zan jasandako torturakatxik.

14 lagun diz, torturin bidez Euskal Herrixan hil dotsuezen lagunak, ixelako aitortza instituzionalik baik dazenak.

Euskal Herrixan milaka ixan di torturi jasan daben lagunak, horren artin 58 ondarrutarrek. Ez dabe ixelako zintzotasun ariketaik ein torturin ardura politiku euki dabenak, ez dabe eindako kalti aitortzeko ixelako pausoik emon….

Ondarrutarron artin ezagunak eizin ANDONI ARRIZABALAGA BASTERRETXEAk jaso zitxuzen torturak adibidez. Ezagune eizan ITZIARREN SEMEA kanti, bertan kontaten dau komisaxan pasa zitxun bixipenak.

Beste adibide bat, JOSE MARI OTXOANTESANA ETXABURU “TRINTXERPE”na ixan zan. Betirako bizipoza galdu eragin zioten gizona idatzi ban beratxik beran lagun handi batek.

“Hace constar que es totalmente falsa la declaracion que presto en la Comisaria de la Salve de Bilbao, ya que en la misma fue objeto de palizas brutales, consistente en pegarle puñetazos entre dos guardias civiles, tapandole los ojos con un pañuelo, para que no les pudieran ver, y a continuacion le daban vueltas para que el declarante perdiera la orientacion, y cuando se encontraba aturdido otro de los que se hallaban presentes golpeaba fuertemente en los costados”

Ta adibidikin amaitzeko GAIZKA URRESTI ITURRIOTZ atxatukou. Hamaike osti emotzen kuartelin, el sako de las ostias deitzetzen.

Torturatun zerrenda luzi euki ixan dou herrixan, bañe torturatzallik be ixen eta abixenak euken. Muñecas, Hidalgo, Cecilio….

Guardia Zibilan, Espainiako Polizixin zein Ertzaintzin kuarteletan eiskuzen astakexak eraindako minak ondio ez di osatu. Irainak, umillaziñoik, ikutuk, mehatxuk, golpik, bortxaketak, droga… eta 14 lagun herixotzarte erun. 

Torturin egixe argitxa atateko bide luzi dakau ondioik. Torturi, Euskal Herrixan, eta bereziki euskal independentismun kontra ibiltxeko arma sistematiko eta sistemiku ixan da eta.

Torturin realidadik ardurak onartu eta argitzi eskatzen dau, bera posible ein eta denboran mantentzin arduradun politiko, instituzional, polizial, mediku, judizial eta mediatikun inplikaziñoi zuzena euki daben neurrixan.

Azkenengoko urtitan, hainbat pauso emon di norabide egokixin. Pako Etxebarrian gidaritzapin eindako ikerketa lana adibide. (Eusko Jaurlaritzak hartu ban erabakixe, Araba, Bizkaia eta Gipuzkuko tortura kasuk EHUren Kriminologixin Euskal Institutun bidez ikertzeko).  Nahiz eta esan bir douen, Ertzantzik torturatako lagunan datuk urten arren, 407 lagun, horren aurrin, ez dabela ixelako aitortza eta pausoik emon. Baten batek dudaik badauke Ertzantzik tortura daben edo ez, etorti dauke Ondarrure, horren barri be azalin bixi ixan dou-te.

“Oso latza izan da” garrasixe 40 urtin entzuten, milaka torturatun eztarri urratutatik… Ta halan dabe, ondio, inpunitate osu eukitxen segi eitten dabe, torturatzailik sarri saritxu eta kondekorauaz gainea. .

Relatun bataili bixi douen honetan, torturin existentzixi ukatzik, sakonin Euskal Herrixak estatukin dauken gatazka politiku ezkutati bilatzen dau. Fikziñoizko kontakizun bat inposatu nahi dosku, onan eta gaiztun arteku, herri oso batei berbi eta erabakixe ukatzen jarraitzeko, herri oso baten sufrikaxu eta mine betikotzeko.

Torturin egixe argitxa atati derrigorrezku dou, milaka torturatuk merezi daben aitortzi, erreparaziñoi eta ez errepetiuteko bermikin batea, herri honek bake eta askatasun agertoki barri batea aurrera eitteko.

Egun seinalatu honen harire, Ondarruko Ernaik infografixa hau ata dau. Bertan egon dizen tortura kasuk burutu dotxuezenak agertzen diz.

• 

• 

•