Kataluniako erreferenduman bigarren urteurrena ontxe pasata, eta preso politiko katalanan epaixe urteteko zain, artikulu hau idazti egokixe eretxi gasku momentu honetan.
Ondarrun dakau, astion kataluniatik ekarritxako hautesontzi bat. Opari sinboliko hau histoixin zati bat dala esan geinke, hain zuzen be Bartzelonako Sant Andreu auzuko L`estel hauteslekun egon zan kokatute 2017ko Urriak 1 eko autodeterminaziñoi erreferendumin. 
Hautesontzi hau, herritxar guztiok ordezkatzen gatxun etxin gelditxuko da momentuz, Udaletxin, esan douen modun herri guztintzako einddako oparixe da Herrialde Katalanetatik. «Opari berezi hau histoixin parte garrantzitsu bat da eta ohore bat da Kataluniako herrixan bixi ixan daben eta bixitxen dazenan objeto sinboliko hau herrixan eukitxi» esan dau Zunbeltz Bedialauneta, Ondarruko alkatik. Nabarmendu dabenez, «sinbolikoki, testigu pasateko keinu modun hartu bihirdou eta Katalunian einddaku gure herrixan gauzatzeko lanin jarraitxu bihir dou»
Hautesontzi honen iragana…
Hautesontzi honek, Kataluniako herri, auzo, hautesleku… guztitxako urna guztin modun beran histoixa partikularra dauke. Gogoratuko zaze, erreferenduman aurreko aste zoro eta tentso guztikin, Piolinen txalopan euazen Guardia Zibile eta polezixa española papeletak, erroldak, hautesontzixak handik edo hamendik topa naxan ebizen bitxartin, herri oso baten elkarlana eta konpromisuai esker, eskola elektoral guztik iraitxi lortu zin, ta zelan ez hautesontzixak, papeletak, erroldak… han euazen.
Eskutuko bihar asko egon zan honen danan atzin, dei anonimuk jarraibidik emoten, batzar klandestinuk, nerbixuk… dan dana herritxarrak osatutako sare antolatu baten barrun eta ondukuai ezautu ez arren konfixantza minimo bat emonda. 100.000 euro kosta zin 10.000 hautesontzi honek erosti, Marsellako porture aia zin Txinatik eta Katalunia iparraldetik sartu zin bolondresan kotxitan, gero naziñoi guztin banatzeko. Hau dana Piolinen txalopan euazenak ixeaz entera baik.
Horietako bat ixan zan Miren Azpiri Ondarrutarra, demokrazixintzako egun historiko hori posible etxi lortu ban herritxarretako bat. Erreferendunan aurreko egunetan Katalunia aldea hurreatu zin herritxar batzuk kontazkun euran esperientzixi. «Mireneaz batu ginan erreferenduman aurreko egunin (Irailak 30) lagun baten kontaktuai esker, beran etxea erun gatxun kafe bat hartu eta bertan kontuk kontateko, berba ta berba geuazela atazkun zamar boltza handi bat eta han eukazen urnak, erroldi, papeletak… emoziñoi eta urduritxasune batu gazkuzen egun historiko horren bexperan. Estatun bilatuenak zin objetu begixan aurrin eukitxik eta holako ekimen bateako behar beaharrezku dan mateixala aurrin eukitxin sentsaziñoi ezileike azaldu».
Hurrengo egunin (Urriak 1) Mirenen ardurapin euan L’estel hautesleku iraitxi lortu eben, han jun zan Miren beran kotxiaz zamar boltzak maleterun sartute .Ordu batzuk gerua polizixa Españolak inddarraz eskolan sartu eta eukezen urna batzuk, papeletak eta erroldi ostutzen.
(Miren Azpiri Ondarrutarra eskun hautesontzixakin 2017ko urrixan 1in.)
Honetan irudixetan ikusileike polizixa espainolak ibili ban biolentzixi eskoli itxitxeko:
Beraz, Mirenek humoriaz dinozku, «Hautesontzi hau Ondarrure erun eta hurrengo bihir dozueneako bat gitxia eukikozue lortzeko». Horretxeaz esaldixaz gelditzen ga, laster egun gogorrak etorriko diz, bai Katalanantzako eta baitxe be autodeterminaziñoi eskubidi praktikan ipini nahi douen herritxar guztiontzako. Argi dakau beti egongo gaztela Herrialde Katalanan albun eta eurak lortzeko bidin dazen ametsin burrukan jarraitxuko dou geuk be. Eskerrik asko Miren!
Hamen lagaten dotzuau NAIZek Mirenei eta L’estel hauteslekuko arduradunai einddako elkarrizketin bideue:
Turrune! 