BOBBY SANDS gogoan

Maiatzak 5in, 31 urte bete diz Ipar irlandako buruzagi handixak gose greba baten ondoren bizixe galdubana. 1981eko gose greban gidarixe ixan zan, non Irlandako preso errepublikanoek beren kategoria bereziaren statusa kentzearen aurka egin zuten. Gose greban zela, Erresuma Batuko Legebiltzarrerako hautatua izan zen. Bere heriotzaren ondorioz, IRAko boluntarioen kopuruak nabarmen egin zuen gora, baita hauen ekintzek ere. TURRUNE bere hilobian egon da

Oporrak ta Elkartasune Bixak bat

El Aaiuneko Amgalara doaz Elorrixoko DBHko ikasleak

Txintxirri ikastolako eta Elorrioko Institutuko hogeitabost bat ikasle eta irakasle abiatuko dira bariku honetan, martxoak 30, Saharako El Aaiun herrian dagoen Amgala dairara edo herrixkara. Eurekin batera Elorrioko Udaleko zinegotzi bat eta Lajwad elkarteko kide bat bidaiatuko dira. Elkartasun bidaia 2010etik egiten da urtero, eta Lajwad elkartearen, Elorrioko Udalaren eta herriko ikastetxeen artean hitzartutako ekimenaren bitartez aurrera egin du azken bi urteotan. Hemengo laguntzarekin bertan garatzen ari diren egitasmoak eta egiteke dagoena zuzenean ikusi ondoren, apirilaren 8an bueltatuko da ikasle taldea.

Ta ONDARRUTARRAK ezin falta holako ekimenetan ta argazkixan agertzen dan latxeik, arduradunetako bat gure herrittara da.

Ondarrutarrak Mendebaldeko Sahararran kanpamentutan

Urtero morun, aurten be ondarrutar talde bat Mendebaldeko Saharako errefuxatun kanpamentutan egon da, bertako errealidadi ezautzen. Hamen eurak ekarritxako argazkixak, basamortu erdixan kanpamentutan zelan bixi dizen ikusteko, kanpoko laguntzan menpe beti, euran herritxik milaka kilometrota.

Hamen urteroko argazki klasiku, txapelgorrixan furgoni desierto erdixan. Aurten erregalo bat be ipinitse.

Argia Ituarte alkati be bertan egon da, eta Saharako emakumin kongresun parte hartu ahal ixan dau.

Sahara askatu!

Ondarrutarrak munduntzir: Egoitz Londresetik

Nik ez dakat Big Ben eta holako argazkirik, imajina zeinke nundik pasaten gaztazen toki turistikuk. Nik bakarrik dakaten argazki gitxietako batzuk bixaldu neike eta gexenak, edo danak, neu neure taldiaz di.
Taldi BOTTLEJOB da eta punk-oi! antifaxisti joten dou, lagata egon ga bixkat baine bueltan ga disko barrixaz! Hiru Euskaldun (Sestao, Aretxabaleta eta Ondarru) ta Irlandez bat gaz ta 11 urte daruauz geure mezu, batzutan anti soziala baine beti antifaxisti, punk rock-az zabaltzen!
7 urteko semi be badakat, Oinat eta bixok West Ham United-eko jarraitzailik gaz, lantzin lantzin juten ga naitxe aurten segundan egon!! Come on you IRONS!!
Gorantzixak danoi eta ederra botakou gabonetan!

Saharar herriarekin elkartasun bidaia

Gaur iluntzin,urtero lez, Loiuko aireportutik urten dau Tinduf aldera Euskal Herriko elkartasun txarterrak. Bertan jun diz gernikarrak, debarrak, nafarrak… eta, noski, ondarrutarrak. Eurakin batera hainbat material erun dabe, janari, erropa, osasun eta ikus entzunezko materiala… Goikoak dira gaur atera ditugun argazkiak.

Hara joan diren ondarrutarren argazkien zain geratzen gara.

Sahara askatu! Autodeterminazioa!

Ondarrutarrak munduntzir: Maite Sardiniatik

Turrune joten hasi ginan bidaixe, Bartzelonan. Eta txalopan gaba pasa ta gero, Sardinia alla ginan.

Sardinia herri zaharra da eta histoixa aberatsa dauke. Mediterraneo erdixan kokatute egoneran, inbasinoi ugari ezagutu’ittuz beran histoixan. Inbasorik kostaldiaz jabetu zin eta sarduk irla barrure bultzatu zittuezen, mendixan babesa topa bihir ixan’ben. Gaur egungo inbasorik, turistak, kostaldin geatzen diz be bai, hondartza ederretan. Sardukin harremanak ein nahi ixanezkeo, barrualdea jo bihir de. Nugoro da herririk garrantzitsuena, sardun bixotza dala diñoe. Jaxe euan egun baten alla ginan eta musikaixak eta arropa tradizionalakin jantzitte, dantza taldin kalejiri ikusi gendun. Trikitixa joten dabe ta batte be albokin antzea joten dan launeda, hiru tutulo dauken txiruli. Arropak aberats demasak eta koloretsuk erute’ttuez andra batzuk ta beste batzuk, goittik behera baltzez tapa-tapa eindde. Gero musulmanak kritikako’ttuez burka eruteaittik…

Sardinia irla handixe ra, milioi bat eta erdi biztanle daukez eta Italian menpe da, Italia estatu modernu sortu zanetik. Italianu re hizkuntza hegemoniku ta sardu jente askok berba etten badau be, ez da ikusten bixitza publikun. Barrualdeko herrixetan, jentik sardoz berba etten dau, etxin ta lagunakin.

Ez da sardo estandarrik, lau dialekto daukez, eskolan ezindde sardoz ikasi, herrixan ixenak eta kalik italianoz baino ez daz, herri gitxittan ikusi rouz herrixan ixena sardoz eta kale ixenak, barrualdin. Kostaldin, ostea, Algheron bakarrik, baine ez sardoz, italiano eta katalan idatzitte euazen, hor herrixan lehenako katalanez berba eitten dabe-ta.

Naturan aldetik, paisaje ederrak daukez, kostaldin, ur gardenak eta turkesa eta azulan tono askoaz, kala polittak ta haitz ederrak, mendialdin herrixak ta zuhaitz zaharrak, 1.000 urte baino gexa dakarren olibondo honen morun.

Sardiniako histoixi ezagutu nahi ixanezkeo, aukeri bada. Historiaurrin sardun kulturi  Nuraghe ixan zan eta kultura horren aztarrena asko daz. Brontze arun eraiki zittuezen herrixak eta gotorlekuk ikusi douz batte hilobixak be, erraldoin hilobixak esate’tze. Guk ikusi gendun holakoxe batek ixe 5 metroko granitozko harrixe dauke ta holako handixak eitten zituezen etsaixak pentsateko han herrixan jente erraldoi bixi zala ta hurreratzeko gogu kentzeko. Sarduk erromatarrei aurre ei’tzen sasoin, 500 metro daukezan Tiscali mendiko zulo handi baten euken herrixe eindde, handixik kontrolaten’ben nundik nora mobiuten zin erromatarrak eta eraso ein de gero, euren babeslekure bueltaten zin. Leku ikusgarrixe da.

Jende atsegine eta jatorra topa gendun eta euskaldunak ezagutzen gattue, hizkuntzi eta herrixe menperatute dauken herrixan artin sortzen dan alkar ulertze eta laguntasun giru ezagutu gendun. Hizkuntza kontutan, geuri beire dazela esa’skuen.

Hamabost egun labur geatu gaskuz ta bueltako gazela agindu’tsau geure buruai, bañe ahal bada, abuztun ez, horrenbesteko beru ez dan sasoi baten, mendixan gexa ta turista gitxiaz lasaixa ibiltteko, seguru  popabisterun leko gexa be topa leikezela.

Eta gomendixo bat, txalopan juteko asmoik euki ezkeo, ez jun Grimaldi liniaz, kutre batzuk diz eta erreklamazinoiai ez dotse jamonik eitten.

Ondarrutarrak munduntzir: gaur, greba orokorra Portugalen

Gaur, greba orokorra da Portugalen. Krisisan aitzakixaz,eta FMIn erreskati eta gero, errekorte sozial eta laboral gogorrak daz jasoten portugesak: egunero ordu erdi gexa biharrin, jai egun batzuk kendu, zeharkako zergak handitxu… kontutan euki bir de, soldatak gure aldin txikixak dizela han, baine biximodu ixe hamentxe lakoxe karu dela. Hori dala eta, gaur greba orokorra deitxu dabe bertako bi sindikato nausixak. LAB eta ELAk be elkartasune adierazi dotse deialdixai.

Gu udan ixan ginan bertan, beste euskaldun batzukin, ASEH (Associação Solidariedade com Euskal Herria) elkarteko lagun portuges batzuk gonbidatute. Bertan, erreforman kontrako giru suma gendun ezkerreko jentin artin.

Justo orduntxe ospatzen zan Festa do Avante, Portugaleko Partido Komunistin jaxe, eta bertatik be ibili ginan. Harritxu ein ginan zemat jente batu zan ikusitxe. Kontzertutan, hitzaldixetan… danin euan jenti. Ixan be, PCPk inddar handixe eukitxen jarraitzen dau, batez be Portugal hegoaldin eta Lisboako periferixan. Hori inddarroi 1974ko aldarrikapen sozialai eutsi einddotsalako da, batez be.

1974ko iraultzin histoixi oso interesgarrixe da, eta nahiko ezezagune gure artin. Portugaleko ezkerrak, ostea, oso presente dauke. Ixan be, militarrak diktadurin kontra altza zinin, herrixak pentsa baino erantzun handixaua emoban: kalea urten eta erreformak eskatzen hasi zan. Horrek ezkerreko militarrak inddartu zitxun, eta  erreforma oso sakonak etxen hasi zin: kooperatibak sortu, latifundixuk desjabetu… Urte betin portugaldarrak sekule euki baiko eskubide sozialak lortu zitxuezen. Baine kontrairaultzi laster etorri zan eta, estatu kolpikin eta gerrin amenaziaz, boteri hartu eta erreformak gelditxu zitxun. Portugaleko hurrengoko hiru hamarkadan histoixi, iraultzan lortutako eskubin defentsa bat ixan da. Gaurko grebi be hortxe kokatzen da.

Portugaldarrai buruzko topiko asko dakauz burun, baine esan bir de harro egoteko moduko histoixa borrokalaixe dakarrela. Gaur be demostrako dabe. Besarkada handi bat ba Euskal Herritxik lagun portugesai.